İncə Məmməd

Yaşar Kamalın ən tanınmış və əhəmiyyətli əsəri kimi qəbul edilən İncə Məmməd romanı ?uxurova kəndlilərinin ağaların z?lm?nə qarşı m?barizəsindən bəhs edir. Yazı?ının ilkromanı «„İncə Məmməd“»-də hadisələr T?rkiyənin m?stəqilliyinin ilk illərinə təsad?f edir. Anadolu xalqının savadsızlığı, cəhaləti, kənd həyatının səfaləti və kənd ağalarının b?lgələrə hakim olmasına ?syan xarakterli romandır. Dəyirmanoluq kəndinin sakinlərinə kənddən qırağa ?ıxmağa icazə yoxdur. Onlar buranın ?z qayda qanunları ilə yaşamaq məcburiyyətindədirlər. Abdi ağa kənddə qanunları m?əyyənləşdirir. Xaricdən he? kim kəndə gələ bilməz. Kəndin uşaqlarından İncə Məmməd g?nlərdir Abdi ağanın tarlasında işləyir, amma Abdi ağa onun anasını və ?z?n? d?yməyə davam edir. Məmməd artıq bu vəziyyətdən bezir və Kəsmə kəndində yaşayan S?leyman adlı kəndliyə sığınır. Məmməd g?clə də olsa kənddən qa?a bilmişdir. Məmməd qışı Kəsmə kəndində ke?irir və burada ?obanlıq edir. Anası və kəndi ???n darixsa da geri qyimamaqda qərarlıdır. Bir g?n onun kəndindən biri onu g?r?r və bu xəbəri anası – D?nəyə ?atdırır. Xəbər ağızdan-ağıza yayılır və sonda Abdi ağanın qulağına gedib ?atır. Abdi ağa Məmmədi S?leymanın evindən alıb kəndə qaytarır. O yay Məmməd Abdi ağanın tarlasında işləyir və Abdi ağa ona cəza olaraq ancaq məhsulun d?rddə birini verir. Məmməd və anası qışı b?y?k ?ətinliklə ke?irirlər. Bir ne?ə il sonra Məmməd və dostu Mustafa ilk dəfə qəsəbəyə gedirlər və yolda cəsur B?y?k Əhmədlə qarşılaşırlar. Qəsəbədəki həyat Məmmədə b?y?k təsir g?stərir. Ağaların olmadığı bu həyat onu cəzb edir. Məmməd sevgilisi Hat?enin Abdi ağanın qohumu ilə evləndiyi ?yrənəndə n?vbəti gecə Hat?eni qa?ırıb kənddən uzaqlaşırlar. Onları tapmaq ???n Abdi ağan, adamları və qohumu yola d?ş?rlər. Aralarında d?y?ş baş verir. İncə Məmməd Abdi ağanın qohumunu ?ld?r?r, onun ?z?n?n isə yaralayır. Hat?e isə onların əlinə ke?ir. Məmmədin sığınacağı olmadığı ???n Dəli Durdu adlı şəxsin qrupuna qoşulur, amma onun etdiyi haqsızlıqlardan sonra ondan nifrət edir. Bu zaman Abdi ağa Hat?eni cəzalandırmaq ???n jandarmaya qohumunun Hat?e tərəfindən ?ld?r?ld?y? bildirir və Hat?e həbsxanaya salınır. Sonda Məmməd dostları Rəcəb ?avuş və Cabbar ilə Dəli Durdunun qrupundan ayrılır. Bir gecə kəndinə gələndə anasının ?ld?y?n? və Hat?enin başına gələnləri ?yrənir. Abdi ağanı təqib etməyə başlayır. Abdi ağa Məmmədi ?ld?rmək ???n plan qurur. Məmməd isə Hat?eni və dostunu həbsxanadan qa?ırır, kəndliləri Abdi ağaya qarşı gəlmələri ???n ?rəkləndirir. O qış kəndlilərdən he? biri Abdi ağa ???n işləmirlər. Abdi ağa Ankaraya teleqraf ?əkib Məmmədin yerini deyir. Jandarmalar Məmmədi sıxışdırırlar və atışma başlayır. Bu zaman Hat?e doğum edir. Buna g?rə təslim olur, amma Hat?eni vururlar. Aylardır onu qovalayan Asim ?avuş ona bir şans verir və əsgərləri ilə geri ?əkilir. Yeni doğulan uşağını Hat?enin dostu İraz alıb Qaziantepdəki bir kəndə aparır. Məmməd kəndə gəlib Abdi ağanı ?ld?r?r. B?t?n kənd bayram ke?irir. Məmməd isə dağlara gedir və ondan bir daha xəbər ?ıxmır.